Komunikat odnośnie wystąpienia warunków suszy w Polsce

IUNG-PIB zgodnie z wymogami Obwieszczenia opracował wartości klimatycznego bilansu wodnego dla wszystkich gmin Polski (2477 gmin) oraz w oparciu o kategorie gleb określił w tych gminach aktualny stan zagrożenia suszą rolniczą.

W dwunastym okresie raportowania tj. od 11 lipca do 10 września 2020 roku średnia wartość Klimatycznego Bilansu Wodnego (KBW), na podstawie którego dokonywana jest ocena stanu zagrożenia suszą była ujemna, wynosiła -56 mm. W analizowanym okresie wartość KBW uległa zwiększeniu o 23 mm w stosunkudo poprzedniego okresu (1 VII - 31 VIII). Natomiast w stosunku do pierwszego okresu raportowania (21 III- 20 V) nastąpił wzrost KBW o 47 mm.

Największy deficyt wody notowany jest na terenach Równiny Gryfickiej, Wysoczyzny Łobeskiej, Pojezierza Poznańskiego, Ińskiego oraz w Kotlinie Milickiej, wynosi od -130 do -179 mm. Stosunkowo duży niedobór wody wystąpił również na Żuławach, Pojezierzu Mrągowskim, Krainie Wielkich Jezior Mazurskich, Równinie Bielskiej, Górach Świętokrzyskich, Wysoczyznach: Drohiczyńskiej, Siedleckiej oraz Łaskiej, na których deficyt ten wynosi od -130 do -159 mm.

Na znacznym obszarze kraju notowano deficyt wody wynoszący od -50 do -119 mm.

W wyniku występujących warunków wilgotnościowych w obecnym okresie raportowania, stwierdzamy wystąpienie suszy rolniczej na obszarze Polski.

Susza rolnicza występuje na terenie województw:

• Wielkopolskiego,
• Opolskiego,
• Świętokrzyskiego,
• Zachodniopomorskiego,
• Mazowieckiego
• Łódzkiego,
• Lubuskiego,
• Pomorskiego,
• Lubelskiego.

Susza notowana jest w uprawach:

• Kukurydzy na kiszonkę,
• Kukurydzy na ziarno,
• Krzewów owocowych
• Roślin strączkowych,
• Ziemniaka,
• Warzyw gruntowych,
• Chmielu,
• Buraka cukrowego,

Zasięg suszy w stosunku do poprzedniego okresu raportowania (01.07-31.08.2020 r.) zmniejszył się w uprawach:

• Kukurydzy na kiszonkę,
• Kukurydzy na ziarno,
• Roślin strączkowych,
• Ziemniaka,
• Warzyw gruntowych,
• Chmielu,
• Buraka cukrowego.

W dwunastym okresie raportowania od 11 lipca do 10 września 2020 r. największe zagrożenie suszą rolniczą wystąpiło wśród upraw kukurydzy na kiszonkę. Suszę w tych uprawach odnotowano w 70 gminach Polski (2,83% gmin kraju). W stosunku do poprzedniego okresu raportowania nastąpiło obniżenie o 370 gmin z wystąpieniem suszytj. o 14,93 punktu procentowego mniej niż w poprzednim okresie raportowania.

Odnotowano ją w 9 województwach na powierzchni 0,15% gruntów ornych tj. o 1,5 punktu procentowego mniej niż w poprzednim okresie raportowania. Szczegółowe dane dotyczące suszy w poszczególnych województwach przedstawia tab. 1.

Tab. 1. Zasięg suszy w uprawach kukurydzy na kiszonkę

W dwunastym okresie raportowania suszę rolniczą odnotowano także w uprawach krzewów owocowych. Wystąpiła w 56 gminach Polski (2,26% gmin kraju). W stosunku do poprzedniego okresu raportowania nastąpiło zmniejszenie gmin z wystąpieniem suszy o 220 tj. o 8,88 punktu procentowego mniej niż w poprzednim okresie.

Odnotowano ją w 9 województwach na powierzchni 0,13% gruntów ornych. Szczegółowe dane dotyczące suszy wśród krzewów owocowych w poszczególnych województwach przedstawia tab. 2.

Tab. 2. Zasięg suszy w uprawach krzewów owocowych

Susza rolnicza wystąpiła także w uprawach ziemniaka. Odnotowano ją w 56 gminach Polski (2,26% gmin kraju). W stosunku do poprzedniego okresu raportowania nastąpiło zmniejszenie o 72 gminy z wystąpieniem suszy, tj. o 2,91 punktu procentowego mniej niżw poprzednim okresie raportowania.

Odnotowano ją w 9 województwach na powierzchni 0,13% gruntów ornych tj. o 0,26 punktu procentowego mniej niż w poprzednim okresie raportowania. Szczegółowe dane dotyczące suszy w tych uprawach w województwach przedstawia tab. 3.

Tab. 3. Zasięg suszy w uprawach ziemniaka

W tym okresie raportowania zagrożenie suszą rolniczą wystąpiło również wśród upraw kukurydzy na ziarno. Suszę w tych uprawach odnotowano w 48 gminach Polski (1,94% gmin kraju). W stosunku do poprzedniego okresu raportowania nastąpiło obniżenie o 310 gmin z wystąpieniem suszy tj. o 12,51 punktu procentowego mniej niż w poprzednim okresie.

Odnotowano ją w 8 województwach na powierzchni 0,1% gruntów ornych tj. o 1,16 punktu procentowego mniej niż w poprzednim okresie raportowania. Szczegółowe dane dotyczące suszy w poszczególnych województwach przedstawia tab. 4.

Tab. 4. Zasięg suszy w uprawach kukurydzy na ziarno

Susza rolnicza została odnotowana w uprawach roślin strączkowych. Wystąpiła w 10 gminach Polski (0,4% gmin kraju). W stosunku do poprzedniego okresu raportowania nastąpiło zmniejszenie liczby gmin z wystąpieniem suszy o 95, tj. o 3,84 punktu procentowego mniej niż w poprzednim okresie raportowania.

Wystąpiła w 5 województwach na powierzchni 0,1% gruntów ornych tj. o 0,29 punktu procentowego mniej niż w poprzednim okresie raportowania. Szczegółowe dane dotyczące suszy w tych uprawach w poszczególnych województwach przedstawiatab. 5.

Tab. 5. Zasięg suszy w uprawach roślin strączkowych

Susza rolnicza wystąpiła także w uprawach buraka cukrowego. Odnotowano jąw 3 gminach Polski (0,12% gmin kraju) W stosunku do poprzedniego okresu raportowania nastąpiło zmniejszenie liczby gmin z wystąpieniem suszy o 4, tj. o 0,16 punktu procentowego mniej niż w poprzednim okresie raportowania. Szczegółowe dane dotyczące suszy w tych uprawach przedstawia tab. 6.

Tab. 6. Zasięg suszy w uprawach buraka cukrowego

Susza rolnicza wystąpiła w uprawach chmielu. Odnotowano ją w 3 gminach Polski (0,12% gmin kraju). W stosunku do poprzedniego okresu raportowania nastąpiło obniżenie o 8 gmin z wystąpieniem suszy, tj. o 0,32 punktu procentowego mniej niżw poprzednim okresie raportowania Szczegółowe dane dotyczące suszy w poszczególnych województwach przedstawia tab. 7.

Tab. 7. Zasięg suszy w uprawach chmielu

Suszę rolniczą notowano w uprawach warzyw gruntowych. Wystąpiła w 2 gminach Polski (0,08% gmin kraju). W stosunku do poprzedniego okresu raportowania nastąpiło zmniejszenie o 8 gmin z wystąpieniem suszy tj. o 0,32 punktu procentowego mniej niż w poprzednim okresie.

Susza wystąpiła na powierzchni 0,02% gruntów ornych tj. o 1,26 punktu procentowego mniej niż w poprzednim okresie raportowania. Szczegółowe dane dotyczące suszy w tych uprawach przedstawia tab. 8.

Tab. 8. Zasięg suszy w uprawach warzyw gruntowych

Tegoroczny lipiec był stosunkowo chłodny, zwłaszcza w północno-zachodniej oraz miejscami w południowej części kraju, gdzie zimniej było od normy wieloletniej o ok. 0,5°C. Na pozostałym obszarze Polski temperatura powietrza była w normie. Najcieplej było w południowych i południowo-zachodnich rejonach, ponad 19°C. Na przeważającym terytorium kraju notowano od 17 do 19°C, jedynie na północy było nieco chłodniej od 15 do 16°C.

Pierwsza i druga dekada sierpnia były ciepłe. W pierwszej dekadzie w północnych i południowych rejonach Polski oraz w drugiej dekadzie na wschodnich obszarach kraju notowano temperaturę powietrza od 18 do 20°C, natomiast na pozostałym terytorium notowano od 20 do 22°C. W trzeciej dekadzie najwyższa temperatura od 18,5 do ponad 20,5°C notowana była w południowej części kraju. Natomiast w północnych oraz północno-wschodnich rejonach Polski notowano temperaturę od 16,5 do 18°C. Najniższą temperaturę powietrza tj. poniżej 16°C zanotowano w rejonie Sudetów Zachodnich.

W pierwszej dekadzie września północne obszary Polski były chłodne, odnotowano na nich od 13 do 15°C. Natomiast najcieplejszym regionem kraju była Nizina Śląska z temperaturą 15,5 do ponad 16°C. Na pozostałym obszarze kraju notowano od 15 do 15,5°C.

Opady lipca charakteryzowały się dużą zmiennością. Szczególnie małe poniżej 30 mm notowano w południowo-zachodniej i północno-wschodniej części kraju, stanowiące poniżej 40% normy. Natomiast najwyższe opady wynoszące ponad 150 mm notowano w południowej części kraju oraz nieco mniejsze od 60 do 90 mm w północnej Polsce, stanowiły 90-110% normy. Na przeważającym terytorium kraju notowano opady od 30 do 60 mm (40-90% normy).

W pierwszej dekadzie sierpnia najniższe opady odnotowano w północno-zachodnieji południowo-wschodniej części kraju wynoszące od 5 do 15 mm a miejscami nawet notowano ich brak. Natomiast pomiędzy tymi obszarami opady deszczu były już większe od 15 do ponad 50 mm. W drugiej dekadzie tego miesiąca w północnej części Polski opady były bardzo małe (do 5 mm) lub też w ogóle ich nie notowano. Natomiast w południowej części kraju były one większe od 5 do ponad 50 mm, ale i na tym obszarze zdarzały się miejsca, w których ich nie notowano. W trzeciej dekadzie sierpnia najwyższe opady notowano na Nizinie Mazowieckiej i Podlaskiej oraz na Pobrzeżu Słowińskim, wynosiłyod 50 do ponad 75 mm. Na obszarze Wyżyny Małopolskiej oraz Kotliny Sandomierskiej notowano najniższe opady tj. od 25 mm do 35 mm. W pozostałej części kraju opady atmosferyczne wynosiły od 35 do 50 mm.

W pierwszej dekadzie września najniższe opady notowano na Ziemi Lubuskiejod poniżej 5 do 10 mm. Nieco większe opady wynoszące od 5 do 20 mm wystąpiływ południowej części Niziny Mazowieckiej i Podlaskiej, w Górach Świętokrzyskichoraz w północnych terenach Pojezierza Mazurskiego. Na pozostałych obszarze kraju opady były już większe od 20 do ponad 50 mm.

Ostatnio występujące opady sprawiły, że zasięg suszy rolniczej znacznie zmniejszył się. Jednakże są rejony Polski, w których w dalszym ciągu występują niedobory wody w glebie. Występujący duży deficyt wody powoduje, że największa susza notowana jest na terenie woj. wielkopolskiego W mniejszym stopniu na obszarach woj.: opolskiego, świętokrzyskiego, zachodniopomorskiego, mazowieckiego, łódzkiego, lubuskiego, dolnośląskiego, pomorskiego oraz lubelskiego.

Z poważaniem
Dyrektor

Prof. dr hab. Wiesław Oleszek

Opracowali:

Dr hab. Andrzej Doroszewski, prof. IUNG-PIB, Dr hab. Rafał Pudełko, Dr Katarzyna Żyłowska, Dr Jan Jadczyszyn, Mgr Piotr Koza, Mgr Elżbieta Wróblewska, Mgr Agata Ścibior