Komunikat odnośnie wystąpienia warunków suszy w Polsce

Zgodnie z Rozporządzeniem Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 11 kwietnia 2019 r. w sprawie wartości klimatycznego bilansu wodnego dla poszczególnych gatunków roślin uprawnych i gleb, oznaczających wystąpienie suszy, w dziesiątym okresie raportowania — od 21 czerwca do 20 sierpnia — odnotowano zasięgi gleb zagrożonych suszą dla upraw: kukurydzy na ziarno, kukurydzy na kiszonkę, krzewy owocowe i rośliny strączkowe.

W przypadku kukurydzy na ziarno kryterium suszy zostało spełnione w 87 gminach w Polsce — w województwie mazowieckim 30 gmin, województwie lubelskim 53 gminy oraz 4 gminy w województwie świętokrzyskim.

Dla kukurydzy na kiszonkę kryterium suszy zostało spełnione dla 99 gmin w Polsce — w województwie mazowieckim 35 gmin, województwie lubelskim 60 gmin i województwie świętokrzyskim 4 gminy.

Natomiast dla uprawy krzewów owocowych kryterium suszy zostało przekroczone w 29 gminach w Polsce, z czego swym zasięgiem objęło 15 gmin w województwie lubelskim oraz 14 gmin w województwie mazowieckim. Z kolei dla uprawy roślin strączkowych susza wystąpiła w 7 gminach w Polsce, z czego w 6 gminach w województwie mazowieckim i 1 w województwie lubelskim.

W dziesiątym okresie raportowania nie uwzględnia się już upraw zbóż ozimych, zbóż jarych, truskawek, a także rzepaku i rzepiku.

Podsumowanie

Poniżej przedstawiono szczegółowe zestawienie obszarów zagrożonych suszą rolniczą w 2025 roku, uwzględniające analizę dziesiątego okresu raportowania, obejmującą warunki meteorologiczne oraz wymagania wodne roślin określane na podstawie klimatycznego bilansu wodnego (KBW), dla okresu od 21 marca do 20 sierpnia 2025 roku.

W uprawach zbóż jarych warunki suszy rolniczej stwierdzono dotychczas na obszarze 394 gmin, co stanowi 16% ogólnej liczby gmin w kraju. Udział powierzchni gruntów zagrożonych suszą w przypadku tej uprawy oszacowano na 3,6% całkowitej powierzchni gruntów rolnych w Polsce. Obszary zagrożone znacznymi stratami plonów zbóż jarych odnotowano w województwach: zachodniopomorskim (70% gmin w województwie), kujawsko-pomorskim (57% gmin ), lubuskim (66% gmin), wielkopolskim (40% gmin), łódzkim (43% gmin), mazowieckim (>2% gmin), podlaskim (2% gmin), opolskim (3% gmin) oraz śląskim (<1%). Największy udział powierzchni zagrożonej stratami plonów w uprawach zbóż – określony z uwzględnieniem podatności gleb na suszę – w stosunku do powierzchni potencjalnie zagrożonej odnotowano w województwach: lubuskim (26%) oraz zachodniopomorskim (19%) (Tabela 1).

Tabela 1. Zasięg suszy w uprawach zbóż jarych w 2025 roku – analiza obejmuje okres do 10 sierpnia.

W uprawach zbóż ozimych warunki suszy rolniczej stwierdzono na obszarze 260 gmin, co stanowi ponad 10% ogólnej liczby gmin w kraju. Udział powierzchni gruntów zagrożonych suszą w przypadku tej uprawy oszacowano na 1,9% całkowitej powierzchni gruntów rolnych w Polsce. Obszary zagrożone znacznymi stratami plonów zbóż ozimych odnotowano w województwach: zachodniopomorskim (66% gmin w województwie), lubuskim (51%), kujawsko-pomorskim (40%), wielkopolskim (28%), łódzkim (13%). Największy udział powierzchni zagrożonej stratami plonów – określony z uwzględnieniem podatności gleb na suszę – w stosunku do powierzchni potencjalnie zagrożonej odnotowano w województwach: lubuskim (13%) oraz zachodniopomorskim (11%) (Tabela 2).

Tabela 2. Zasięg suszy w uprawach zbóż ozimych w 2025 roku – analiza obejmuje okres do 10 sierpnia.

W uprawach krzewów owocowych warunki suszy rolniczej stwierdzono na obszarze 148 gmin, co stanowi 6,0% ogólnej liczby gmin w kraju. Udział powierzchni gruntów zagrożonych suszą w przypadku tej uprawy oszacowano na 0,7% całkowitej powierzchni gruntów rolnych w Polsce. Obszary zagrożone znacznymi stratami plonów odnotowano w województwach: zachodniopomorskim (32%), lubuskim (44%), wielkopolskim (8%), łódzkim (15%), opolskim (1%), lubelskim (7%), mazowieckim (4%). Największy udział powierzchni zagrożonej stratami plonów – określony z uwzględnieniem podatności gleb na suszę – w stosunku do powierzchni potencjalnie zagrożonej odnotowano w województwie lubuskim (13%) (Tabela 3).

Tabela 3. Zasięg suszy w uprawach krzewów owocowych w 2025 roku – analiza obejmuje okres do 20 sierpnia.

W uprawach truskawek warunki suszy rolniczej stwierdzono na obszarze 176 gmin, co stanowi 7,1% ogólnej liczby gmin w kraju. Udział powierzchni gruntów zagrożonych suszą w przypadku tej uprawy oszacowano na 1,2% całkowitej powierzchni gruntów rolnych w Polsce. Obszary zagrożone znacznymi stratami plonów truskawek odnotowano w województwach: zachodniopomorskim (58%), lubuskim (40%), wielkopolskim (18%), kujawsko-pomorskim (17%), łódzkim (6%). Największy udział powierzchni zagrożonej stratami plonów – określony z uwzględnieniem podatności gleb na suszę – w stosunku do powierzchni potencjalnie zagrożonej odnotowano w województwach: zachodniopomorskim (8%) oraz lubuskim (8%) (Tabela 4).

Tabela 4. Zasięg suszy w uprawach truskawek w 2025 – analiza obejmuje okres do 10 sierpnia.

W uprawach kukurydzy na ziarno warunki suszy rolniczej stwierdzono na obszarze 150 gmin, co stanowi 6,1% ogólnej liczby gmin w kraju. Udział powierzchni gruntów zagrożonych suszą w przypadku tej uprawy oszacowano na 0,5% całkowitej powierzchni gruntów rolnych w Polsce. Obszary zagrożone stratami plonów odnotowano w województwach: wielkopolskim (14%), zachodniopomorskim (6%), lubuskim (24,4%), dolnośląskim (2%), łódzkim (1%), mazowiecki (9,6%), lubelskim (24,9%) oraz świętokrzyskim (3,9%) a ich udział powierzchni zagrożonej stratami plonów – określony z uwzględnieniem podatności gleb na suszę – w stosunku do powierzchni potencjalnie zagrożonej wynosił w województwie wielkopolskim (1,1%), zachodniopomorskim (0,2%), lubuskim (3,6%), dolnośląskim (0,01%), łódzkim (0,03%), mazowiecki (0,5%), lubelskim (1,6%) oraz świętokrzyskie (0,4%).

Tabela 5. Zasięg suszy w uprawach kukurydzy na ziarno w 2025 roku – analiza obejmuje okres do 20 sierpnia.

Analogicznie w uprawach kukurydzy na kiszonkę warunki suszy rolniczej stwierdzono na obszarze 162 gmin, co stanowi 6,5% ogólnej liczby gmin w kraju. Udział powierzchni gruntów zagrożonych suszą w przypadku tej uprawy oszacowano na 0,6% całkowitej powierzchni gruntów rolnych w Polsce. Obszary zagrożone stratami plonów odnotowano w województwach: wielkopolskim (14%), zachodniopomorskim (6%), lubuskim (24%), dolnośląskim (2%), łódzkim (1%), mazowieckim (11%), lubelskim (24%) oraz świętokrzyskim (3,9%) a ich udział powierzchni zagrożonej stratami plonów – określony z uwzględnieniem podatności gleb na suszę – w stosunku do powierzchni potencjalnie zagrożonej wynosił w województwie wielkopolskim (1,1%), zachodniopomorskim (0,2%), lubuskim (3,6%), dolnośląskim (0,01%), łódzkim (0,03%), mazowieckim (0,6%), lubelskim (2,3%) oraz świętokrzyskim (0,6%).

Tabela 6. Zasięg suszy w uprawach kukurydzy na kiszonkę 2025 roku – analiza obejmuje okres do 20 sierpnia.

W uprawach rzepaku i rzepiku warunki suszy rolniczej stwierdzono na obszarze 168 gmin, co stanowi 6,78% ogólnej liczby gmin w kraju. Udział powierzchni gruntów zagrożonych suszą w przypadku tej uprawy oszacowano na 1,1% całkowitej powierzchni gruntów rolnych w Polsce. Obszary zagrożone stratami plonów odnotowano w województwach: zachodniopomorskim (29%), lubuskim (58%), wielkopolskim (12%), łódzkim (32%), opolskim (3%), śląskim (<1%) a ich udział powierzchni zagrożonej stratami plonów – określony z uwzględnieniem podatności gleb na suszę – w stosunku do powierzchni potencjalnie zagrożonej wynosił w województwie lubuskim (15%) oraz łódzkim (5%) (Tabela 7).

Tabela 7. Zasięg suszy w uprawach rzepaku i rzepiku w 2025 roku – analiza obejmuje okres do 10 lipca.

W uprawach roślin strączkowych warunki suszy rolniczej stwierdzono na obszarze 44 gmin, co stanowi 1,8% ogólnej liczby gmin w kraju. Udział powierzchni gruntów zagrożonych suszą w przypadku tej uprawy oszacowano na 0,2% całkowitej powierzchni gruntów rolnych w Polsce. Obszary zagrożone stratami plonów odnotowano w województwach: zachodniopomorskim (12%), wielkopolskim (1%), lubuskim (24%), lubelskim (0,5%) oraz mazowieckim (2%) a ich udział powierzchni zagrożonej stratami plonów – określony z uwzględnieniem podatności gleb na suszę – w stosunku do powierzchni potencjalnie zagrożonej wynosił w województwie zachodniopomorskim (0,5%), wielkopolskim (0,1%), lubuskim (4,4%), lubelskim (powyżej 0,00%) oraz mazowieckim (0,02%) (Tabela 8).

Tabela 8. Zasięg suszy w uprawach roślin strączkowych w 2025 roku – analiza obejmuje okres do 20 sierpnia.

Komentarz agrometeorologa

W dziewiątym okresie raportowania, obejmującym okres od 21 czerwca do 20 sierpnia 2025 roku, średnia wartość Klimatycznego Bilansu Wodnego (KBW) dla kraju była ujemna i wyniosła -93 mm. W porównaniu z poprzednim okresem raportowania średnia wartość KBW zmniejszyła się o 4 mm, z -89 mm do -93 mm. Najniższe wartości KBW w dziesiątym okresie raportowania odnotowano w województwie mazowieckim i lubelskim (od –160 mm do –169 mm), co oznacza wystąpienie w tych regionach warunków suszy rolniczej dla upraw kukurydzy, krzewów owocowych i roślin strączkowych.

W dekadzie od 11 do 20 sierpnia na obszarze Polski nie odnotowano opadów atmosferycznych lub ich suma nie przekraczała 10 mm. Jednocześnie temperatura maksymalna sięgała 30℃, co prowadziło do wzmożonego parowania. Do końca drugiej dekady sierpnia łączna wysokość opadów była znacznie niższa od średniej wieloletniej, a szczególnie duży deficyt – poniżej 10% normy – wystąpił w południowej części województwa mazowieckiego. Zjawisko to znalazło odzwierciedlenie nie tylko w analizach suszy rolniczej, lecz także w poziomie wód rzeki Wisły, który w Warszawie osiągnął najniższy stan w historii pomiarów. Brak zasilania rzek wynika z utrzymującego się od wiosny deficytu wilgoci w głębszych warstwach gleby (do 2 m). Wskaźniki niedoboru wilgotności, na poziomie 0-200 cm, opracowywane w projekcie Clim4Cast, wskazują że na większości obszaru kraju niedosyt wilgotności wynosi około 60%, a w najbardziej deficytowych regionach sięga nawet 80% (https://clim4cast.czechglobe.cz/).