IUNG-PIB zgodnie z wymogami Obwieszczenia opracował wartości klimatycznego bilansu wodnego dla wszystkich gmin Polski (2477 gmin) oraz w oparciu o kategorie gleb określił w tych gminach aktualny stan zagrożenia suszą rolniczą.
W czternastym okresie raportowania tj. od 1 sierpnia do 30 września 2019 roku, stwierdzamy wystąpienie suszy rolniczej na obszarze Polski.
Średnia wartość Klimatycznego Bilansu Wodnego (KBW) dla Polski, na podstawie której dokonywana jest ocena stanu zagrożenia suszą była ujemna, wynosiła -20 mm. W obecnym sześciodekadowym okresie wartość KBW uległa zwiększeniu o 23 mmw stosunku do poprzedniego okresu (21 VII - 20 IX). Jest to już szósty kolejny sześciodekadowy okres, w którym odnotowano wzrost wartości KBW.
Największy deficyt wody w okresie od 1 sierpnia do 30 września br., podobnie jak w poprzednich okresach raportowania, notowano na obszarze Pojezierza Lubuskiego. Obecnie na tym terenie wartości KBW osiągają od -100 do -159 mm. Na pozostałym obszarze kraju notowano deficyt wody od -50 do -99 mm.
Susza rolnicza notowana jest w województwie lubuskim.
W czternastym okresie raportowania od 1 sierpnia do 30 września 2019 roku zagrożenie suszą rolniczą występowało jedynie wśród upraw rzepaku i rzepiku. Odnotowano ją w 9 gminach (0,36% gmin kraju) na powierzchni 0,07% gruntów ornych. Szczegółowe dane dotyczące suszy w tych uprawach przedstawia tab. 1.
Tab. 1. Zasięg suszy w uprawach rzepaku i rzepiku
| Lp. | Województwo | Liczba gmin ogółem | Liczba gmin zagrożonych | Udział gmin zagrożonych [%] | Udział powierzchni zagrożonej [%] |
|---|---|---|---|---|---|
| 1 | lubuskie | 82 | 9 | 10,98 | 2,18 |
Tegoroczny sierpień był ciepły. W południowo-zachodnich terenach kraju notowano temperaturę od 20 do ponad 21°C (ponad 2°C cieplej od normy wieloletniej). Najzimniej było w północno-wschodnich obszarach Polski od 17 do 18°C ale i na tych obszarach było cieplej od normy o ok. 1°C. Na pozostałych terenach kraju notowano temperaturę od 18 do 20°C (wyższą od normy od 1 do 2°C.
Pierwsza dekada września pod względem termicznym była zróżnicowana. Zachodnie obszary kraju były chłodne od 14,5°C do 16°C, natomiast wschodnie były cieplejsze od 16 do ponad 18,5°C. Druga dekada była już chłodniejsza w całym kraju, na północny (z wyjątkiem północno-zachodnich obszarów) notowano temperaturę od 11,5 do 12,5°C. Najcieplej było na Wybrzeżu oraz w południowo-zachodnich terytoriach od 13,5 do 14,5°C. Na pozostałych trenach Polski notowano od 12,5 do 13,5°C. Trzecią dekadę września charakteryzowało duże zróżnicowanie kraju pod względem termicznym od bardzo chłodnego obszaru północno-wschodniej Polski (10-11°C) po cieplejszą zachodnią częścią od 14 do 15°C.
W sierpniu notowano duże zróżnicowanie kraju pod względem odpadów atmosferycznych. Na bardzo dużym obszarze zachodniej Polski notowano bardzo małe opady od poniżej 20 do 40 mm (od poniżej 40 do 50% normy wieloletniej). W południowo-zachodnich i północno-zachodnich obszarach Polski opady były już większe od 40 do ponad 60 mm (stanowiły 60-80% normy). Natomiast we wschodniej części kraju notowano wysokie opady od 70 do 100 mm (110-140% normy). Największe opady wystąpiły w Polsce południowej od 110 do 200 mm (110-120% normy).
W pierwszej dekadzie września bardzo niskie opady notowano we wschodnich obszarach Polski od poniżej 5 mm do 15 mm. Na przeważającym terytorium kraju opady były już większe od 15 do 35 mm, a na północy oraz na południu Polski notowano je od 35 do nawet ponad 50 mm. W drugiej oraz trzeciej dekadzie tego miesiąca w dalszym ciągu największe opady notowano w północnych obszarach Polski od 15 mm (w pierwszej dekadzie) oraz od 25 mm (w drugiej dekadzie) do ponad 50 mm. Natomiast w pozostałej części kraju opady były bardzo małe od poniżej 5 mm do 15 mm.
W sześciu ostatnich sześciodekadowych okresach odnotowano duży wzrost wartości klimatycznego bilansu wodnego. Deficyt wody dla roślin znacznie zmalał, powodując zmniejszenie obszaru z suszą rolniczą, którą odnotowano jedynie w uprawach rzepakui rzepiku w dziewięciu gminach woj. lubuskiego.
Dyrektor
Prof. dr. hab. Wiesław Oleszek
Opracowali:
Dr hab. Andrzej Doroszewski, prof. nadaw.
Dr hab. Rafał Pudełko
Dr Katarzyna Żyłowska
Dr Jan Jadczyszyn
Mgr Piotr Koza
Mgr Elżbieta Wróblewska
Mgr Agata Nowak