Communication report regarding the incidences of drought conditions in Poland

Zgodnie z Rozporządzeniem Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 11 kwietnia 2019 r. w sprawie wartości klimatycznego bilansu wodnego dla poszczególnych gatunków roślin uprawnych i gleb, oznaczających wystąpienie suszy, w trzecim okresie raportowania, od 11 kwietnia do 10 czerwca, stwierdzono zagrożenie suszą dla upraw: zbóż jarych, zbóż ozimych, truskawek.

W trzecim okresie raportowania kryterium suszy w przypadku zbóż jarych zostało spełnione w 33 gminach w Polsce, w województwie lubuskim (12 gmin), zachodniopomorskim (16 gmin) i łódzkim (5 gmin). W przypadku zbóż ozimych kryterium suszy zostało spełnione w 7 gminach: w lubuskim (3 gminy), zachodniopomorskim (3 gminy) i łódzkim (1 gmina). Dla upraw truskawek kryterium suszy zostało spełnione w 4 gminach – w zachodniopomorskim (2 gminy), lubuskim (1 gmina) i łódzkim (1 gmina). Gminy te zostały już wcześniej wskazane jako obszary zagrożone suszą.

Analiza przeprowadzona w Systemie Monitoringu Suszy Rolniczej, obejmująca trzy okresy raportowania: od 21 marca do 20 maja (R1), od 1 kwietnia do 31 maja (R2) oraz od 11 kwietnia do 10 czerwca (R3), wskazuje na występowanie obszarów zagrożonych suszą w 2025 roku dla upraw zbóż jarych, zbóż ozimych, truskawek oraz krzewów owocowych. Szczegółowe zestawienie tych obszarów w okresie od 21 marca do 10 czerwca 2025 roku przedstawiono poniżej.

W uprawach zbóż jarych warunki suszy rolniczej stwierdzono dotychczas na obszarze 330 gmin, co stanowi 13,3% ogólnej liczby gmin w kraju. Obszary zagrożone znacznymi stratami plonów zbóż jarych odnotowano w województwach: zachodniopomorskim (70% gmin w województwie), kujawsko-pomorskim (57% gmin ), lubuskim (55% gmin), wielkopolskim (34% gmin), łódzkim (22% gmin) oraz mazowieckim (2% gmin). Największy udział powierzchni zagrożonej stratami plonów w uprawach zbóż – określony z uwzględnieniem podatności gleb na suszę – w stosunku do powierzchni potencjalnie zagrożonej odnotowano w województwach: zachodniopomorskim (17,6%) oraz lubuskim (15,3%) (Tabela 1).

Tabela 1. Zasięg suszy w uprawach zbóż jarych – analiza obejmuje okres do 10 czerwca 2025 roku

W uprawach zbóż ozimych warunki suszy rolniczej stwierdzono na obszarze 251 gmin, co stanowi ponad 10% ogólnej liczby gmin w kraju. Obszary zagrożone znacznymi stratami plonów zbóż ozimych odnotowano w województwach: zachodniopomorskim (66% gmin w województwie), lubuskim (46%), kujawsko-pomorskim (40%), wielkopolskim (28%), łódzkim (10%). Największy udział powierzchni zagrożonej stratami plonów – określony z uwzględnieniem podatności gleb na suszę – w stosunku do powierzchni potencjalnie zagrożonej odnotowano w województwach: zachodniopomorskim (10,4%) oraz lubuskim (9,9%) (Tabela 2).

Tabela 2. Zasięg suszy w uprawach zbóż ozimych – analiza obejmuje okres do 10 czerwca 2025 roku

W uprawach truskawek warunki suszy rolniczej stwierdzono na obszarze 174 gmin, co stanowi 7% ogólnej liczby gmin w kraju. Obszary zagrożone znacznymi stratami plonów truskawek odnotowano w województwach: zachodniopomorskim (58%), lubuskim (38%), wielkopolskim (18%), kujawsko-pomorskim (17%), łódzkim (7%). Największy udział powierzchni zagrożonej stratami plonów – określony z uwzględnieniem podatności gleb na suszę – w stosunku do powierzchni potencjalnie zagrożonej odnotowano w województwach: zachodniopomorskim (7,9%) oraz lubuskim (6,2%) (Tabela 3).

Tabela 3. Zasięg suszy w uprawach truskawek – analiza obejmuje okres do 10 czerwca 2025 roku

W uprawach krzewów owocowych warunki suszy rolniczej stwierdzono na obszarze 33 gmin, co stanowi 1,3% ogólnej liczby gmin w kraju. Obszary zagrożone znacznymi stratami plonów odnotowano w województwach: zachodniopomorskim (20%), lubuskim (8%), wielkopolskim (0,4%), łódzkim (0,6%). Największy udział powierzchni zagrożonej stratami plonów – określony z uwzględnieniem podatności gleb na suszę – w stosunku do powierzchni potencjalnie zagrożonej odnotowano w województwie zachodniopomorskim (1,0%) (Tabela 4).

Tabela 4. Zasięg suszy w uprawach krzewów owocowych – analiza obejmuje okres do 10 czerwca 2025 roku

Komentarz agrometeorologa

W wyniku wystąpienia opadów atmosferycznych na terenie całego kraju w drugiej i trzeciej dekadzie maja oraz w pierwszej dekadzie czerwca, wartości klimatycznego bilansu wodnego (KBW) w trzecim okresie monitorowania w Systemie Monitoringu Suszy osiągnęły poziomy wskazujące na warunki suszy rolniczej jedynie na niewielkich obszarach Polski. Zasięg przestrzenny terenów narażonych na istotne straty w plonach, wyznaczony w poprzednich raportach, nie uległ powiększeniu. W dalszym ciągu wartości KBW poniżej -120 mm występują w województwie zachodniopomorskim, w północnej części województwa lubuskiego oraz w województwie łódzkim. Na przeważającym obszarze kraju wskaźnik KBW przekracza -100 mm, osiągając średnio wartość -77 mm. W województwach dolnośląskim, świętokrzyskim, małopolskim, podkarpackim i pomorskim wartości KBW przekraczają wartość -50 mm.

Na terenach wcześniej zidentyfikowanych jako zagrożone suszą, deficyt wodny został częściowo zniwelowany, co przyczyniło się do poprawy warunków wilgotnościowych sprzyjających wzrostowi i rozwojowi roślin.

Inne eksperymentalne wskaźniki suszy wraz z prognozami na kolejne 10 dni można śledzić, na portalu monitoringu suszy dla Europy środkowo wschodniej w ramach projektu Cim4Cast, pod adresem: https://clim4cast.czechglobe.cz/, natomiast wyniki pomiarów wilgotności gleby w punktach referencyjnych prowadzonych w ramach Systemu Monitoringu Suszy w Polsce, pod adresem: https://susza.iung.pulawy.pl/mwgst/1,2025,p/