Komentarz agrometeorologa

Komunikat odnośnie wystąpienia warunków suszy w Polsce

IUNG-PIB zgodnie z wymogami Obwieszczenia opracował wartości klimatycznego bilansu wodnego dla wszystkich gmin Polski (2477 gmin) oraz w oparciu o kategorie gleb określił w tych gminach aktualny stan zagrożenia suszą rolniczą.

W jedenastym okresie raportowania tj. od 1 lipca do 31 sierpnia 2021 roku średnia wartość Klimatycznego Bilansu Wodnego (KBW), na podstawie którego dokonywana jest ocena stanu zagrożenia suszą była dodatnia, wynosiła 40,7 mm. W obecnym sześciodekadowym okresie wartość KBW uległa zwiększeniu o 65 mmw stosunku do poprzedniego okresu (21 VI-20 VIII). Jest to wynikiem wzrostu wielkości opadów atmosferycznych ale też zmniejszeniem ewapotranspiracji (średnio dla kraju o 23,6 mm względem poprzedniego okresu raportowania).

Największy deficyt wody notowany był na obszarze: Równiny Białogardzkiej, Wysoczyzny Łobeskiej, Pojezierzu Wałeckim, Równinie Wałeckiej, w Dolinie Środkowej Noteci od -120 do -159 mm.

W wyniku występujących warunków wilgotnościowych w obecnym okresie raportowania nie stwierdzamy wystąpienia suszy rolniczej na terytorium Polski.

W pierwszej dekadzie lipca najcieplej było we wschodniej części kraju, na Pogórzu Karpackim oraz w Kotlinie Sandomierskiej, temperatura wynosiła powyżej 21°C. Najchłodniej było w górach od 14 do 16°C. Na pozostałym obszarze Polski notowano temperaturę od 17 do 21°C. Natomiast w drugiej dekadzie tego miesiąca najwyższą temperaturę powyżej 23°C stwierdzono na Polesiu Lubelskim. Najchłodniej było od 16 do 20°C w Sudetach, na Przedgórzu Sudeckim oraz Pogórzu Zachodniobeskidzkim orazw Beskidach Zachodnich. Na pozostałym obszarze kraju notowano temperaturę od 20 do 23°C.

W trzeciej dekadzie lipca na przeważającym obszarze Polski notowano temperaturę powyżej 21°C. Poniżej tej wartości odnotowano ją na pojezierzach: Pomorskim, Iławskim, Litewskim i we wschodniej części Pojezierza Mazurskiego; na Nizinie Śląsko-Łużyckiej, we wschodniej części Niziny Północnopodlaskiej oraz na wyżynach: Przedborskieji Woźnicko-Wieluńskiej od 17 do 21°C.

W pierwszej dekadzie sierpnia najwyższą temperaturę powyżej 19°C odnotowano we wschodniej i południowej części Kotliny Sandomierskiej, na Roztoczu, w południowo-wschodniej części Wyżyny Lubelskiej i na Wyżynie Wołyńskiej. Najchłodniej było od13 do 16°C w Sudetach, na Przedgórzu Sudeckim oraz w Beskidach Zachodnich. Na pozostałym obszarze Polski notowano temperaturę od 16 do 19°C.

W drugiej dekadzie sierpnia najwyższą temperaturę powyżej 19°C notowano w zachodniej części Kotliny Sandomierskiej, w Kotlinach: Orawskiej i Oświęcimskiej, na Nizinie Śląskiej. Najchłodniej było od 13 do 16°C w Sudetach, w północnej części Pojezierza Południwopomorskiego, we wschodniej i środkowej części Pojezierza Zachodniopomorskiego, na Pojezierzu Litewskim, we wschodniej części: Pojezierza Mazurskiego; Iławskiego; Chełmińsko-Dobrzyńskiego, w środkowej części Niziny Północnopodlaskiej oraz w Beskidach Zachodnich. Na pozostałym obszarze kraju notowano temperaturę od 16 do 19°C.

W trzeciej dekadzie sierpnia najwyższą temperaturę powyżej 15°C notowano w północnej części Pobrzeża Gdańskiego i Szczecińskiego, w środkowej części Niziny Śląskiej, we wschodniej części Pradoliny Toruńsko-Eberswaldzkiej oraz we wschodniej części Pojezierza Lubuskiego. Najchłodniej było od 9 do 12°C w Sudetach oraz w Beskidach Zachodnich. Na pozostałym obszarze Polski notowano temperaturę od 12 do 15°C.

W pierwszej dekadzie lipca najmniejsze opady (poniżej 15 mm) notowano w północnej części Polesia Lubelskiego, na Wyżynie Wołyńskiej, we wschodniej części Kotliny Sandomierskiej, na Wyżynie Śląskiej i Wyżynie Krakowsko-Częstochowskiej. Najwyższe opady zanotowano na Pojezierzu Mazurskim, Nizinie Północnopodlaskiej, w środkowej części Kotliny Sandomierskiej, w zachodniej części Wyżyny Lubelskiej, na Nizinie Pólnocnomazowieckiej i na Pojezierzu Iławskim od 70 do 110 mm. Na pozostałym obszarze kraju notowano opady od 15 do 70 mm.

W drugiej dekadzie lipca najwyższe opady stwierdzono w środkowej części Pogórza Zachodniobeskidzkiego i w zachodniej części Niziny Mazowieckiej (powyżej 75 mm). Najniższe opady poniżej 25 mm notowano na Wyżynie Lubelskiej, Polesiu, na Nizinie Południowopodlaskiej, Nizinie Śląskiej, na Pojezierzu Mazurskim, Pobrzeżach, Pojezierzu Pomorskim, w centralnej części Pojezierza Wielkopolskiego oraz na Ziemi Lubuskiej. W pozostałej części kraju opady wynosiły od 25 do 75 mm.

W trzeciej dekadzie lipca najniższe opady notowano (poniżej 10 mm) na Pojezierzach: Pomorskim, Wielkopolskim, Lubuskim, Chełmińsko-Dobrzyńskim; w zachodniej części Niziny Śląskiej, Północnopodlaskiej oraz na obszarze łączącym Wyżynę Przedborską, Woźnicko-Wieluńskiej z Niziną Południowowielkopolską i Wzniesieniami Południowomazowieckimi. Natomiast najwyższe stwierdzono na Pojezierzu Litewskim, we wschodniej części Niziny Północnopodlaskiej, na Polesiu Zachodnim, w Kotlinie Sandomierskiej, w środkowej części Niziny Środkowomazowieckiej oraz na południu kraju od 30 do ponad 50 mm. W pozostałej części Polski opady odnotowano od 10 do 30 mm.

W pierwszej dekadzie sierpnia najniższe opady (poniżej 10 mm) notowano na Pojezierzu Lubuskim, w zachodniej i środkowej części Pradoliny Toruńsko-Eberswaldzkiej, w północno-zachodniej i środkowej części Pojezierza Wielkopolskiego, w zachodniej i południowej części Pojezierza Południowopomorskiego. Natomiast najwyższe od 60 do 110 mm notowano na Nizinie Środkowomazowieckieji Południowopodlaskiej, na Wzniesieniach Południowomazowieckich, na wyżynach: Przedborskiej, Kieleckiej, Krakowsko-Częstochowskiej, Śląskiej, Woźnicko-Wieluńskiej, w zachodniej części Wyżyny Lubelskiej, w Niecce Nidziańskiej, w północno zachodniej części Kotliny Sandomierskiej, w Sudetach, na Pogórzu Zachodniobeskidzkim i w Beskidach Zachodnich. W pozostałej części kraju opady odnotowano od 10 do 60 mm.

W drugiej dekadzie sierpnia najwyższe opady notowano w środkowej części Pobrzeża Koszalińskiego (powyżej 50 mm), natomiast najniższe (poniżej 10 mm) notowanow środkowej części Pobrzeża Gdańskiego, na Polesiu Wołyńskim, na Wyżynie Wołyńskiej, we wschodniej części Wyżyny Lubelskiej i Roztocza, na Nizinie Śląskiej, na Przedgórzu Sudeckim, na Pojezierzach: Wielkopolskim, Lubuskim, w zachodniej i środkowej części Pojezierza Południowopomorskiego, w zachodniej części Wału Trzebnickiego, na Nizinach: Śląsko-Łużyckiej, Południowowielkopolskiej orazw zachodniej i środkowej części Pradoliny Toruńsko-Eberswaldzkiej.

W trzeciej dekadzie sierpnia najwyższe opady notowano w Beskidach Zachodnich, na Pogórzu Zachodniobeskidzkim, na Podhalu i w Tatrach (powyżej 120 mm). Natomiast najniższe opady (poniżej 40 mm) notowano na Nizinie Północnopodlaskiej, na Polesiu Wołyńskim, w północno-wschodniej części Niziny Południowopodlaskiej, w południowej części Pojezierza Mazurskiego, w północnej części Niziny Północnomazowieckiej, w północnej części Pojezierza Wielkopolskiego i Lubuskiego, w Pradolinie Toruńsko-Eberswaldzkiej, na Pojezierzu Południowopomorskim, na Żuławach Wiślanych, w Dolinie Dolnej Wisły, w środkowej części Pobrzeża Koszalińskiego, w południowej części Pobrzeża Szczecińskiego i w północnej części Pojezierza Chełmińsko-Dobrzyńskiego. W pozostałej części Polski opady odnotowano od 40 do 120 mm.

Informujemy, że zgodnie z definicją określoną w ustawie z dnia 7 lipca 2005 r o ubezpieczeniach upraw rolnych i zwierząt gospodarskich (Dz. U. Nr 150, poz. 1249, z późn. zm.) „suszę oznaczają szkody spowodowane wystąpieniem, w dowolnym sześciodekadowym okresie od dnia 21 marca do dnia 30 września…”. A zatem wystąpienie suszy w przynajmniej jednym okresie sześciodekadowym oznacza, że plony ostateczne będą niższe przynajmniej o 20% w skali gminy w stosunku do plonów uzyskanych w średnich wieloletnich warunkach pogodowych. Na stronie internetowej monitoringu suszy rolniczej www.susza.iung.pulawy.pl znajduje się zakładka:

Mapy zagrożenia suszą\Wybierz uprawę\Wybierz okres – należy wybrać Zasięg maksymalny, z którego jednoznacznie wynika informacja o suszy:

  • liczba gmin z suszą,
  • udział gmin z suszą,
  • udział powierzchni z suszą

Podkreślamy, że tylko zasięg maksymalny jest najbardziej miarodajny w oznaczeniu wystąpienia suszy dla kraju, województwa, gminy oraz dla działki ewidencyjnej.

Z poważaniem
Dyrektor

Prof. dr hab. Wiesław Oleszek

Opracowali:

Dr hab. Andrzej Doroszewski, prof. IUNG-PIB, Dr hab. Rafał Pudełko, Dr Katarzyna Żyłowska, Dr Jan Jadczyszyn, Mgr Piotr Koza, Mgr Anna Jędrejek, Mgr Małgorzata Kozak, Adrian Matczuk

Kontakt
Instytut Uprawy Nawożenia i Gleboznawstwa
Państwowy Instytut Badawczy
ul. Czartoryskich 8, 24-100 Puławy

Zakład Agrometeorologii i Zastosowań Informatyki
Tel.: 81 4786 879, 81 4786 752

Zakład Gleboznawstwa Erozji i Ochrony Gruntów
Tel.: 81 4786 779

W przypadku pytań dotyczących suszy proponujemy kontakt poprzez formularz zapytania, który należy wysłać mailem na adres susza@iung.pulawy.pl

Pobierz formularz
Opracowanie IUNG-PIB 2020 na zlecenie Misterstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi